Środowiskowe Laboratorium Badań Toksykologicznych (LBT)

Program działania: Laboratorium badań toksykologicznych wykonywać będzie wysokospecjalistyczne analizy bezpieczeństwa przedklinicznego nowych leków i substancji chemicznych w zakresie wymagań objętych panelem toksykologii regulacyjnej - zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej (GLP). Ze względu na zaplecze w postaci zwierzętarni w której prowadzone są hodowle genetycznie zmodyfikowanych gryzoni laboratorium wyspecjalizuje się w ocenach toksyczności substancji przy użyciu zwierząt transgenicznych, w szczególności w ocenach potencjału karcinogennego a także antykarcinogennego.

Oddzielny temat badań dotyczyć będzie toksyczności nanomateriałów. Nanomateriały są obecnie jednym z priorytetowych kierunków rozwoju techniki i technologii w kraju i na świecie, ale obok przewidywanych korzyści niepokój budzą potencjalne zagrożenia. Wśród nich jedno z pierwszych miejsc zajmuje potencjał karcinogenny nanocząstek, których małe rozmiary pozwalają na niezauważalne pokonywanie barier ustrojowych. Największe zagrożenie stanowi ekspozycja inhalacyjna. Działanie toksyczne nanocząstek przejawia się przede wszystkim wywoływaniem stanu zapalnego mogącego prowadzić do nowotworzenia. Wobec gwałtownego rozwoju nanotechnologii postulowana jest konieczność wypracowania kryteriów szacowania ryzyka związanego z ekspozycją organizmu człowieka na nanocząsteczki. Oczekiwać należy, że w ciągu najbliższych kilku lat producenci nanomateriałów zostaną zobowiązani do gromadzenia danych toksykologicznych dotyczących wytwarzanych przez nich produktów, w tym w szczególności danych dotyczących ich karcinogenności – podobnie, jak ma to obecnie miejsce w odniesieniu do „konwencjonalnych” postaci substancji chemicznych w ramach programu REACH. Jednak, inaczej niż w przypadku programu REACH, karcinogenność nanomateriałów nie może być wyznaczona in vitro, bowiem jej mechanizmy są związane z oddziaływaniem zarówno na komórki docelowe (ulegające transformacji nowotworowej), jak i na funkcje układu odpornościowego. Celem badań będzie opracowanie, w oparciu o odpowiednio dobrane modele zwierząt transgenicznych (takie jak knock-out p53), nowoczesne metody obrazowania rezonansowego i analizy biomarkerów w płynach ciała (krew, mocz), wysokowydajnych metod ilościowego określania karcinogennych własności różnego rodzaju nanomateriałów.

Uzasadnienie: Rynek usług toksykologicznych w Polsce, w Europie i na Świecie jest bardzo rozwinięty. Poważne myślenie o znalezieniu na tym rynku miejsca dla naszego laboratorium wiązało się z określeniem „niszy” w której moglibśmy być konkurencyjni, bądź nawet „bezkolurencyjni”. O ile wykonywanie prostych badań toksykologicznych (typu wyznaczania LD50) jest oferowane zarówno w Europie, jak i w Polsce – to badania potencjału pro- bądź antykarcinogennego na modelach transgenicznych są usługą bardzo deficytową.

Oddane do użytku w kwietniu 2014r.