Kierownik
prof. dr hab. n. med. Robert Strosznajder, tel: 48 22 60 86 411, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. ; pokój B-214

Pracownicy naukowi
prof. dr hab. Ewa Koźniewska-Kołodziejska, tel: 22 60 86 489, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., pokój Z-144
dr Kinga Czubowicz, tel: 48 22 60 86 461, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., pokój B-212
dr Przemysław Wencel, tel: 48 22 60 86 461, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., pokój B-212
dr Marta Aleksandrowicz, tel: 22 60 86 566, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., pokój Z-142
dr Łukasz Przykaza, tel: 22 60 86 423, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., pokój Z-143
dr Żanna Pastuszak-Stępień, tel:22 60 86 423, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., pokój Z-143

Doktoranci
mgr Iga Wieczorek, tel: 48 22 60 86 461,Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. , pokój B-212

Profil badawczy

• Badanie molekularnych mechanizmów działania wybranych związków farmakologicznie czynnych w procesach starzenia, chorobach neurodegeneracyjnych ze szczególnym uwzględnieniem choroby Alzheimera oraz w patologii cukrzycy typu drugiego i otyłości.
• Badanie znaczenia enzymu jądrowego poli(ADP-rybozo) polimerazy (PARP) oraz sirtuin-deacetylaz histonów klasy III w doświadczalnych modelach chorób neurodegeneracyjnych.
• Badanie roli inhibitorów PARP oraz aktywatorów sirtuin w cytotoksyczności wywołanej podaniem ceramidu.
• Badanie roli kinaz sfingozyny oraz sfingozyno-1-fosforanu w cukrzycy typu II oraz otyłości.
• Badanie znaczenia bioaktywnych sfingolipidów takich jak: sfingozyno-1-fosforan, ceramid, ceramido-1-fosforan w wybranych modelach stresu oksydacyjnego.
• Zaburzenia regulacji naczyń krwionośnych i funkcji mózgu w doświadczalnej hiponatremii
• Ocena potencjału neuroprotekcyjnego agonistów receptora Y2 w szczurzym modelu ogniskowego udaru/reperfuzji mózgu

Granty

• Mechanizmy i konsekwencje dysfunkcji małych naczyń mózgowych w doświadczalnej hiponatremii w obecności wazopresyny, NCN 2021/43/D/NZ4/03304, Kierownik projektu: dr Marta Aleksandrowicz, 2022-2025.
• Potencjalne właściwości neuroprotekcyjne modulatorów receptorów dla sfingozyno-1-fosforanu (S1P) (fingolimodu i siponimodu) w toksyczności oligomerów peptydu amyloidu beta. Znaczenie receptorów dla S1P w chorobie Alzheimera, 2021/41/N/NZ5/02036, Kierownik projektu: mgr Iga Wieczorek, Opiekun naukowy: prof. dr hab. med. Robert Piotr Strosznajder, 2022-2024.
• Rola ścieżki sygnałowej z udziałem kinazy sfingozyny/sfingozyno-1-fosforanu w mózgach myszy z cukrzycą typu II oraz po diecie wysokotłuszczowej. Poszukiwanie potencjalnego neuroprotekcyjnego oddziaływania fingolimodu i metforminy, NCN 2018/29/N/NZ4/00616, Kierownik projektu: dr Przemysław Leonard Wencel, Opiekun naukowy: prof. dr hab. med. Robert Piotr Strosznajder, 2019-2023.
• Poszukiwanie podłoża neuroprotekcyjnego działania specyficznego agonisty receptorów Y2 - NPY(13-36) w modelu przejściowego, ogniskowego niedokrwienia mózgu u szczurów, NCN 2019/33/N/NZ4/02894, Kierownik projektu: dr Łukasz Przykaza, Opiekun naukowy: prof. dr hab. n. med. Ewa Koźniewska-Kołodziejska, 2020-2023.
• Wpływ ostrej hiponatremii skojarzonej z wazopresyną na napięcie tętniczek penetrujących i tętnicy środkowej mózgu szczura, NCN 2017/01/X/N24/016022017, Kierownik projektu: dr Marta Aleksandrowicz, 2018-2019.
• Znaczenie bioaktywnych sfingolipidów: ceramidu, ceramido-1-fosforanu oraz sfingozyno-1-fosforanu w regulacji funkcji mitochondriów i zakończeń synaptycznych w eksperymentalnych modelach choroby Alzheimera. Nie amyloidogenne punkty uchwytu w terapii AD, NCN 2014/15/B/NZ3/01049, Kierownik projektu: dr hab. n. med. Robert Strosznajder, 2015-2019.
• Rola ceramidu i ścieżki sygnalizacyjnej z udziałem receptorów dla sfingozyno-1-fosforanu w metabolizmie białka prekursorowego amyloidu beta, NCN 2013/11/N/NZ4/02233, Kierownik projektu: dr Kinga Czubowicz, Opiekun naukowy: dr hab. med. Robert Piotr Strosznajder, 2014-2017.

Współpraca krajowa

• IMDiK PAN, Pracownia Patoneurochemii, Warszawa
• IMDiK PAN, Zakład Komórkowej Transdukcji Sygnału, Warszawa
• IMDiK PAN, Środowiskowe Laboratorium Mikroskopii Elektronowej, Warszawa
• Wojskowy Instytut Medyczny, Centralny Szpital Kliniczny MON, Klinika Neurologiczna, Warszawa
• Warszawski Uniwersytet Medyczny, Katedra i Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej, Wydział Lekarski, Warszawa

Współpraca zagraniczna

• University of Basel, Neurobiology Laboratory for Brain Aging and Mental Health, Transfaculty Research Platform, Molecular and Cognitive Neuroscience, Basel, Switzerland.
• LSU Neuroscience Center, Louisiana State University Health Sciences Center, New Orleans, USA.
• Institute of Neurobiology, Slovak Academy of Sciences, Košice, Slovak Republic.
• University Graduate School of Medicine, Department of Molecular and Cellular Biology, Kobe, Division of Biochemistry, Kobe, Japan.
• University of Catania, Department of Biochemistry, Faculty of Medicine, Catania, Italy.

Aparatura

• Termocykler SimpliAmpTM Thermal Cycler Applied
• Zestaw aparatury do elektroforezy i transferu firmy Bio-Rad
• Wirówki Centrifuge 5424, Centrifuge 5430 R firmy Eppendorf oraz MPW 211
• Waga analityczna-Radwag oraz (FR-300), łaźnia wodna-GFL, oraz inna aparatura laboratoryjna
• Mikroskop stereoskopowy Olympus SZX16 – do izolacji naczyń krwionośnych
• Aparat LDF – DRT4 Moor Instruments do pomiaru mikroprzepływu mózgowego krwi
• Zestaw do analizy reaktywności naczyń krwionośnych składający się z komory organicznej, mikroskopu odwróconego (Olympus CKX 41/Olympus CKX 53) wraz z kamerą, komputer, łaźnia wodna, pompa perystaltyczna (Masterflex L/S – Cole-Palmer)

Metody badawcze

• immunochemiczne (elektroforeza i immunodetekcja białek metodą Western blot)
• wybrane metody biologii molekularnej (izolacja RNA, RT-PCR, qRT-PCR)
• biochemiczne (pomiary aktywności oraz kinetyki enzymów)
• farmakologiczne (stosowanie w badaniach in vivooraz in vitro wybranych związków neuroprotekcyjnych w tym inhibitorów/aktywatorów badanych enzymów)
• analiza peroksydacji lipidów i oksydacji białek metodą spektrofotometryczną
• analiza zachowania zwierząt (gryzonie) przy użyciu testów behawioralnych: test otwartego pola, test rozpoznawania obiektów, test labiryntu krzyżowego podwyższonego

Modele badawcze in vivo

• mysi transgeniczny model choroby Alzheimera (myszy z mutacją londyńską FVB/APP KM670/671NL);
• mysi sporadyczny model choroby Alzheimera (myszy C57BL/6, z podaniem dokomorowym streptozotocyny);
• mysi model cukrzycy typu II (myszy C57BL/6 po diecie wysokotłuszczowej i podaniu niskich dawek streptozotocyny);
• mysi model otyłości (myszy C57BL/6 po diecie wysokotłuszczowej).

Modele badawcze in vitro

• linia komórek wywodzących się ze szczurzej pheochromocytomy PC12;
• linia transfekowanych komórek PC12 z trwałą ekspresją ludzkiego genu białka prekursorowego amyloidu beta (APP) typu dzikiego;
• linia transfekowanych komórek PC12 z trwałą ekspresją ludzkiego genu białka prekursorowego amyloidu beta (APP) z podwójną mutacją szwedzką (K670M/N671L);
• linia unieśmiertelnionych neuronów z hipokampa myszy HT22;
• linia komórek wywodzących się z ludzkiej neuroblastomy SH-SY5Y.

Wybrane publikacje

• Wencel PL, Blecharz-Klin K, Piechal A, Pyrzanowska J, Mirowska-Guzel D, Strosznajder RP. Fingolimod Modulates the Gene Expression of Proteins Engaged in Inflammation and Amyloid-Beta Metabolism and Improves Exploratory and Anxiety-Like Behavior in Obese Mice. Neurotherapeutics. 2023 Jul 11. doi: 10.1007/s13311-023-01403-2. PMID: 37432552.
• Wieczorek I, Strosznajder RP. Recent Insight into the Role of Sphingosine-1-Phosphate Lyase in Neurodegeneration. Int J Mol Sci. 2023 Mar 24;24(7):6180. doi: 10.3390/ijms24076180. PMID: 37047151; PMCID: PMC10093903.
• Klapczyńska K, Aleksandrowicz M, Koźniewska E. Role of the endothelial reverse mode sodium-calcium exchanger in the dilation of the rat middle cerebral artery during hypoosmotic hyponatremia. Pflugers Arch. 2023 Mar;475(3):381-390. doi: 10.1007/s00424-022-02770-z. Epub 2022 Nov 17. PMID: 36394650
• Aleksandrowicz M, Kozniewska E. Hyponatremia as a risk factor for microvascular spasm following subarachnoid hemorrhage. Exp Neurol. 2022 Sep;355:114126. doi: 10.1016/j.expneurol.2022.114126. Epub 2022 May 30. PMID: 35654161
• Przykaza Ł, Koźniewska E. Ligands of the Neuropeptide Y Y2 Receptors as a Potential Multitarget Therapeutic Approach for the Protection of the Neurovascular Unit Against Acute Ischemia/Reperfusion: View from the Perspective of the Laboratory Bench. Transl Stroke Res. 2022 Feb;13(1):12-24. doi: 10.1007/s12975-021-00930-4. Epub 2021 Jul 22. PMID: 34292517
• Przykaza Ł. Understanding the Connection Between Common Stroke Comorbidities, Their Associated Inflammation, and the Course of the Cerebral Ischemia/Reperfusion Cascade. Front Immunol. 2021 Nov 15;12:782569. doi: 10.3389/fimmu.2021.782569. eCollection 2021. PMID: 34868060
• Jęśko H, Wieczorek I, Wencel PL, Gąssowska-Dobrowolska M, Lukiw WJ, Strosznajder RP. Age-Related Transcriptional Deregulation of Genes Coding Synaptic Proteins in Alzheimer's Disease Murine Model: Potential Neuroprotective Effect of Fingolimod. Front Mol Neurosci. 2021 Jul 9;14:660104. doi: 10.3389/fnmol.2021.660104. PMID: 34305524; PMCID: PMC8299068.
• Jęśko H, Wencel PL, Wójtowicz S, Strosznajder J, Lukiw WJ, Strosznajder RP. Fingolimod Affects Transcription of Genes Encoding Enzymes of Ceramide Metabolism in Animal Model of Alzheimer's Disease. Mol Neurobiol. 2020 Jun;57(6):2799-2811. doi: 10.1007/s12035-020-01908-3. Epub 2020 Apr 30. PMID: 32356173
• Aleksandrowicz M, Kozniewska E. Compromised regulation of the rat brain parenchymal arterioles in vasopressin-associated acute hyponatremia. Microcirculation. 2020 Oct;27(7):e12644. doi: 10.1111/micc.12644. Epub 2020 Jul 14. PMID: 32603523
• Czubowicz K, Jęśko H, Wencel P, Lukiw WJ, Strosznajder RP. The Role of Ceramide and Sphingosine-1-Phosphate in Alzheimer's Disease and Other Neurodegenerative Disorders. Mol Neurobiol. 2019 Aug;56(8):5436-5455. doi: 10.1007/s12035-018-1448-3. Epub 2019 Jan 5. PMID: 30612333
• Jęśko H, Stępień A, Lukiw WJ, Strosznajder RP. The Cross-Talk Between Sphingolipids and Insulin-Like Growth Factor Signaling: Significance for Aging and Neurodegeneration. Mol Neurobiol. 2019 May;56(5):3501-3521. doi: 10.1007/s12035-018-1286-3. Epub 2018 Aug 23. PMID: 30140974
• Jęśko H, Wencel PL, Lukiw WJ, Strosznajder RP. Modulatory Effects of Fingolimod (FTY720) on the Expression of Sphingolipid Metabolism-Related Genes in an Animal Model of Alzheimer's Disease. Mol Neurobiol. 2019 Jan;56(1):174-185. doi: 10.1007/s12035-018-1040-x. Epub 2018 Apr 23. PMID: 29687345