Katedra Biotechnologii Molekularnej
Wydział Chemii (blok G) Uniwersytet Gdański
ul. Wita Stwosza 63
80-308 Gdańsk

Kierownik:
Prof. dr hab. inż. Agnieszka Piwkowska - tel. 58 523 54 87, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Pracownicy naukowi:
• dr hab. Dorota Rogacka, prof. IMDiK - tel. 58 523 54 87; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• dr hab. Irena Audzeyenka - tel. 58 523 54 87; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• dr Patrycja Rachubik - tel. 58 523 54 86; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• dr Maria Szrejder - tel. 58 523 54 89; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• dr Olga Żołnierkiewicz (postdoc, projekt Opus), - tel. 58 523 54 89; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• dr Justyna Sawicka (postdoc, projekt Opus), Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Doktoranci:
• mgr Klaudia Grochowalska; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• mgr Aleksandra Wróblewska; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• mgr Karol Zakrzewski; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• mgr Wiktor Jarecki; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• mgr Aleksandra Kubiak; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Profil badawczy:
• molekularne podstawy funkcji komórek kłębuszka nerkowego – podocytów - w stanach fizjologicznych i patologicznych np. cukrzycy
• badanie czynników regulujących funkcję kłębuszka nerkowego ze szczególnym uwzględnieniem przepuszczalności bariery filtracyjnej dla albuminy
• biochemiczne podstawy insulinooporności podocytów

Granty:
• Mitochondrialne mechanizmy regulacji biogenezy i wydzielania egzosomów w podocytach w warunkach stresu metabolicznego (Opus, 2023/51/B/NZ5/00885, I. Audzeyenka, 2024-2028)
• Rola kwasu beta-aminoizomasłowego (L-BAIBA) w regulacji metabolizmu lipidowego i mitochondrialnego w podocytach i nerce cukrzycowej (Sonata Bis, 2023/50/E/NZ5/00015, I. Audzeyenka, 2024-2029)
• Basigin jako ważny regulator metabolizmu komórki podocytarnej. Wpływ na funkcjonowanie kłębuszkowej bariery filtracyjnej w cukrzycy (Preludium Bis, 2023/50/O/NZ4/00004, A. Piwkowska, 2024-2028)
• Metabolizm glikogenu i glukoneogeneza w komórkach podocytarnych kłębuszka nerkowego: wpływ na funkcje podocytów w normoglikemii i hiperglikemii (Opus, 2021/41/B/NZ5/02611, D. Rogacka, 2022-2025)
• Wpływ neutrofilnych proteaz serynowych na regulację funkcji komórki podocytarnej i kłębuszkowej bariery filtracyjnej (Opus, 2021/41/B/NZ4/02797A. Piwkowska, 2022-2025)
• Wpływ mleczanu i metabolicznego sensora GPR81 na regulację funkcji komórki podocytarnej i kłębuszkowej bariery filtracyjnej w normo- i hiperglikemii (Opus, 2019/33/B/NZ4/02407, A. Piwkowska, 2020-2023)
• Rola białek klotho i NPP1 w regulacji funkcji komórki podocytarnej (Opus, 2018/29/B/NZ4/02074; A. Piwkowska, 2019-2022)
• Rola lizosomów w insulinozależnej regulacji ekspresji oraz aktywności kinazy białkowej aktywowanej przez AMP w podocytach. Wpływ na przepuszczalność bariery filtracyjnej (Preludium, 2018/29/N/NZ4/02212; P. Rachubik, 2019-2021)
• Rola zależnej od cGMP ścieżki sygnałowania komórkowego w regulacji ekspresji i aktywności deacetylazy SIRT1: nowy mechanizm indukcji insulinooporności podocytów eksponowanych na wysokie stężenie glukozy (Opus, 2016/23/B/NZ4/03448; D. Rogacka, 2017-2021)
• Rola mitofagii i ocena zmian bioenergetyki podocytów w rozwoju insulinooporności i zaburzeniach funkcji bariery filtracyjnej w patogenezie nefropatii cukrzycowej (Sonata, 2016/23/D/NZ5/01449; I.Audzeyenka, 2017-2021)

Aparatura:
• Urządzenia do hodowli komórkowych, (inkubatory CO2 f. New Brunswick, wyciągi laminarne f. Thermo Scientific)
• Licznik scyntylacyjny f. Perkin Elmer
• System do ilościowego PCR w czasie rzeczywistym f. Roche.
• Aparat do pomiaru stężenia kwasów nukleinowych i białek Nanodrop, f. Thermo Scientific)
• Urządzenia do elektroforezy białek i kwasów nukleinowych.
• Mikropłytkowy czytnik absorbancji Elx808, f. BioTek
• Fluorescencyjny mikroskop odwrócony, f. Olympus
• Fluorescencyjny mikroskop odwrócony z inkubatorem CO2 i modułem konfokalnym, f.Nikon
• System do oznaczania przeżyciowo metabolizmu komórkowego Seahorse XFp, f.Agilent
• Wielofunkcyjny czytnik płytek EnSpire, f.Perkin Elmer
• System archiwizacji żeli i blotów ChemiDoc, f.Bio-Rad

Najnowsze publikacje:
• Piwkowska A, Rachubik P, Typiak M, Kulesza T, Audzeyenka I, Saleem MA, Gruba N, Wysocka M, Lesner A, Rogacka D. ADAM10 as a major activator of reactive oxygen species production and klotho shedding in podocytes under diabetic conditions. Biochem. Pharmacol. 2024; 28:116328 doi: 10.1016/j.bcp.2024.116328
• Audzeyenka I, Szrejder M, Rachubik P, Grochowalska K, Kulesza T, Rogacka D, Narajczyk M, Piwkowska A. Lactate regulates respiratory efficiency and mitochondrial dynamics in primary rat podocytes. Free Radic. Biol. Med. 2024; 220:312-323 doi: 10.1016/j.freeradbiomed.2024.05.022
• Audzeyenka I, Rachubik P, Rogacka D, Saleem MA, Piwkowska A. Insulin induces bioenergetic changes and alters mitochondrial dynamics in podocytes. J. Endocrinol. 2024; 261:e230357. doi: 10.1530/JOE-23-0357
• Żołnierkiewicz O, Rogacka D. Hyperglycemia – a culprit of podocyte pathology in the context of glycogen metabolism. Arch. Biochem. Biophys. 2024; 753:109927. doi:10.1016/j.abb.2024.109927. Review
• Rachubik P, Rogacka D, Audzeyenka I, Szrejder M, Topolewska A, Rychłowski M, Piwkowska A. The Role of PKGIα and AMPK Signaling interplay in the regulation of albumin permeability in cultured rat podocytes. Int. J. Mol. Sci. 2023; 24: 3952. doi: 10.3390/ijms24043952
• Szrejder M, Typiak M, Pikul P, Audzeyenka I, Rachubik P, Rogacka D, Narajczyk M, Piwkowska A. Role of L-lactate as an energy substrate in primary rat podocytes under physiological and glucose deprivation conditions. Eur J Cell Biol. 2023; 102: 151298. doi: 10.1016/j.ejcb.2023.151298
• Rogacka D, Rachubik P, Audzeyenka I, Kulesza T, Szrejder M, Myślińska D, Angielski S, Piwkowska A. Inhibition of phosphodiesterase 5A by tadalafil improves SIRT1 expression and activity in insulin-resistant podocytes. Cell Signal. 2023; 105: 110622. doi: 10.1016/j.cellsig.2023.110622
• Audzeyenka I, Szrejder M, Rogacka D, Angielski S, Saleem MA, Piwkowska A. β-Aminoisobutyric acid (L-BAIBA) is a novel regulator of mitochondrial biogenesis and respiratory function in human podocytes. Sci Rep. 2023; 13(1):766. doi: 10.1038/s41598-023-27914-8
• Rogacka D, Rachubik P, Audzeyenka I, Szrejder M, Kulesza T, Myślińska D, Angielski S, Piwkowska A. Enhancement of cGMP-dependent pathway activity ameliorates hyperglycemia-induced decrease in SIRT1-AMPK activity in podocytes: impact on glucose uptake and podocyte function. Biochim Biophys Acta Mol Cell Res. 2022; 1869(12):119362. doi:10.1016/j.bbamcr.2022.119362
• Rachubik P, Szrejder M, Rogacka D, Typiak M, Audzeyenka I, Kasztan M, Pollock DM, Angielski S, Piwkowska A. Insulin controls cytoskeleton reorganization and filtration barrier permeability via the PKGIα-Rac1-RhoA crosstalk in cultured rat podocytes. Biochim Biophys Acta Mol Cell Res. 2022; 1869(9):119301. doi: 10.1016/j.bbamcr.2022.119301.
• Audzeyenka I, Rachubik P, Typiak M, Kulesza T, Kalkowska D, Rogacka D, Rychłowski M, Angielski S, Saleem M, Piwkowska A. PTEN-induced kinase 1 deficiency alters albumin permeability and insulin signaling in podocytes. J Mol Med (Berl). 2022; 100:903-915. doi: 10.1007/s00109-022-02204-4.
• Kulesza T, Typiak M, Rachubik P, Audzeyenka I, Rogacka D, Angielski S, Saleem MA, Piwkowska A. Hyperglycemic environment disrupts phosphate transporter function and promotes calcification processes in podocytes and isolated glomeruli. J Cell Physiol. 2022; 237: 2478-2491. doi: 10.1002/jcp.30700.
• Grochowalska K, Pikul P, Piwkowska A. Insights into the regulation of podocyte and glomerular function by lactate and its metabolic sensor G-protein-coupled receptor 81. J Cell Physiol. 2022; 237(11): 4097-4111. doi: 10.1002/jcp.30874. Review.
• Szrejder M, Rogacka D, Piwkowska A. Purinergic P2 receptors: Involvement and therapeutic implications in diabetes-related glomerular injury. Arch Biochem Biophys. 2021; 714: 109098. doi: 10.1016/j.abb.2021.109078. Review.
• Rogacka D. Insulin resistance in glomerular podocytes: potential mechanisms of induction. Arch Biochem Biophys. 2021; 710: 109005. doi: 10.1016/j.abb.2021.109005. Review.
• Audzeyenka I, Rachubik P, Typiak M, Kulesza T, Topolewska A, Rogacka D, Angielski S, Saleem MA, Piwkowska A. Hyperglycemia alters mitochondrial respiration efficiency and mitophagy in human podocytes. Exp Cell Res. 2021; 407(1): 112758. doi: 10.1016/j.yexcr.2021.112758.
• Typiak M, Kulesza T, Rachubik P, Rogacka D, Audzeyenka I, Angielski S, Saleem MA, Piwkowska A. Role of Klotho in hyperglycemia: its levels and effects on fibroblast growth factor receptors, glycolysis, and glomerular filtration. Int J Mol Sci. 2021; 22(15): 7867. doi: 10.3390/ijms22157867.
• Rogacka D, Piwkowska A. Beneficial effects of metformin on glomerular podocytes in diabetes. Biochem Pharmacol. 2021; 192: 114687. doi: 10.1016/j.bcp.2021.114687. Review.
• Rogacka D, Audzeyenka I, Rachubik P, Szrejder M, Typiak M, Angielski S, Piwkowska A. Involvement of nitric oxide synthase/nitric oxide pathway in the regulation of SIRT1-AMPK crosstalk in podocytes: Impact on glucose uptake. Arch Biochem Biophys. 2021; 709: 108985. doi: 10.1016/j.abb.2021.108985.
• Audzeyenka I, Rogacka D, Rachubik P, Typiak M, Rychłowski M, Angielski S, Piwkowska A. The PKGIα–Rac1 pathway is a novel regulator of insulin-dependent glucose uptake in cultured rat podocytes. J Cell Physiol. 2021; 236(6): 4655-4668; doi: 10.1002/jcp.30188